Eklüs, genellikle pnömatik transfer sistemlerinde (basınç ve vakum) toz yada granül formundaki katı akışkan ürün ile havayı birbirine karıştırmak için kullanılan , kanatçıklı yapıya sahip, mekanik cihaza verilen isimdir. Dilimize fransızcadan 'ecluse' kelimesinden eklenmiş olup değirmencilik proseslerinde yaygın olarak kullanılır. Özellikle otomatik ve pnömatik olarak boşaltılması istenilen tozlar için filtre altlarında ve siklonlarda kullanılır. Çapı ve dönüş hızı, cihazın kapasitesini belirlerken, kanat töleransları ise ekipmanın verimini belirleyen en önemli unsurdur. Hava kilidleri ayrıca dozajlayıcı olarak , silo altlarında oransal boşaltıcı olarak da kullanılabilirler.
Eklüs temel olarak pnömatik
sistemlerde, transfer edilecek hammaddeyi iletim hattına düşürmek için
kullanılan hava kilidi şeklinde de tanımlanabilir ama hava kilidi
ile temel olarak birbirinden farklılık gösterir.. Eklüs üzerinden
tanımlama yapacak olursak, hava kilidinin boru giriş çıkışlı modeli
olarak da ifade edebiliriz. Hatta yaygın olarak kapsel ismi de
kullanılan tanımlamalar arasındadır. Her hava kilidi altına eductor
takılarak eklüs olarak kullanılabilir fakat her hiç bir eklüs hava
kilidi olarak kullanılamaz.
Üretimini yapmış olduğumuz
eklüsler genellikle 0.1-0.2-0.3mm töleransında çalışmaktadır. Proseslerin ve
kullanılacak hammaddelerin ısısı , basıncı sınıfı, aşındırıcı etkisine
göre ise kanat töleransları yapısal olarak farklılık gösterebilir.
Yüksek sıcaklık da çalışan prosesler, metallerin ısı ile oluşan uzama
değerlerinden dolayı hava kilidi yapısının değişmesine neden olurlar.
Aynı durum agresif ve korozif hammadde proseslerinde kullanılan eklüsler
için de geçerlidir. Yani farklı proseslerde farklı eklüsler kullanılması
gerekir.
Üretimini yaptığımız eklüsler hububat sektöründeki
eklüsler ile aynı görülse de teknik ve yapı olarak farklılık gösterip
daha çok kimya, madencilik, sanayii, daha ağır endüstriler ve gıda
sektörüne uygundur.